قصة سليمان والهدهد המלך שלמה והדוכיפת

תרגום לעברית בסוף הסיפור

بسم الله الرحمن الرحيم

) َتَفَقَّدَ الطَّيْرَ فَقَالَ مَا لِيَ لَا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كَانَ مِنَ الْغَائِبِينَ (20) لَأُعَذِّبَنَّهُ عَذَاباً شَدِيداً أَوْ لَأَذْبَحَنَّهُ أَوْ لَيَأْتِيَنِّي بِسُلْطَانٍ مُّبِينٍ (21) فَمَكَثَ غَيْرَ بَعِيدٍ فَقَالَ أَحَطتُ بِمَا لَمْ تُحِطْ بِهِ وَجِئْتُكَ مِن سَبَإٍ بِنَبَإٍ يَقِينٍ (22) إِنِّي وَجَدتُّ امْرَأَةً تَمْلِكُهُمْ وَأُوتِيَتْ مِن كُلِّ شَيْءٍ وَلَهَا عَرْشٌ عَظِيمٌ (23) وَجَدتُّهَا وَقَوْمَهَا يَسْجُدُونَ لِلشَّمْسِ مِن دُونِ اللَّهِ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ أَعْمَالَهُمْ فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِيلِ فَهُمْ لَا يَهْتَدُونَ (24) أَلَّا يَسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي يُخْرِجُ الْخَبْءَ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَيَعْلَمُ مَا تُخْفُونَ وَمَا تُعْلِنُونَ (25) اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ (26(صدق الله العظيم


كان سيدنا ( سليمان ) عليه السلام يعرف كأبيه ( داوود ) عليه السلام لغة الطير ، بعلم أعطاهما الله إياه ، فيفهم ما تريده بأصواتها إذا صوتت ، كما يُفهمُها ما في نفسه ويحاورها . ولقد سخرها الله تعالى لسليمان ، يأمرها فتأتمر ، ويوجهها غلى أية جهة أراد ويستعملها في بعض المهمات والشؤون ....

دعاها مرة فاجتمعت بين يديه ، فأخذ يتفقدها فلم يجد الهدهد بينها ، فاعتبر غيابه مخالفةً لأوامره، وعد ذلك جريمة يستحق عليها الهدهد العقاب الشديد وقال :

سوف يلقى الهدهد منى عذاباً شديداً قد يصل إلى الذبح ، أو يعتذر عن غيابه بسبب مقبول ومعقول ...

فلما حضر الهدهد سأله سيدنا سليمان عليه السلام عن سبب غيبته فقال الهدهد :

كنت في سبأ من أرض اليمن فرأيت هناك مُلكاً عظيماً ، أرضا واسعة وخيراً كثيراً ، وخلقاً عديداً ، وملِكة اسمها بلقيس تحكُمُ عليهم ، يًجلًونها ويحترمونها ويطيعونها ، وهم - أي أهل تلك البلاد - كفار وثنيون يعبدون الشمس من دون الله .

,اشد ما أثار دهشتي وإعجابي عرش تلك الملِكةِ المحلى بالجوهر الثمين واللآلئ الفاخرة .

فأراد سليمان عليه السلام أن يختبر الهدهد ، هل هو صادق في ما يقول ام كاذب ؟ فأعطاه رسالة ليوصلها إلى تلك الملكةِ ((( بلقيس))) ... في سبأ ليلاً ، فدخل من النافذة إلى مخدعها حيث تنام فوق سرير جميل وألقى الرسالة من فمه وفتحت الرسالة فإذا فيها :

(إنه من سليمان وإنه بسم الله الرحمن الرحيم ألا تعلوا علي وأتوني مسلمين (

ومعنى ذلك ، أن هذه الرسالة من الملك النبي سليمان الحكيم الذي سخر له الله تعالى الجن والإنس والطير وكل شيء ، إلى ملكة سبأ " بلقيس " وعليها أن تعرف منزلتها ومكانتها التي هي دون منزلة ومكانة سيدنا سليمان عليه السلام ، وأن لا تستمر هي وقومها في عبادة الشمس ، بل ترجع إلى عبادة الله الواحد الحق ، وتأتي إلى أورشليم القدس حيث عاصمة سيدنا سليمان عليه السلام مع قومها مسلمين ومستسلمين .

بعد أن قرأت " بلقيس " رسالة سليمان عليه السلام عرضتها على وزرائها ومساعديها، ونبهتهم إلى أن سليمان عليه السلام أقوى منهم وأشد .

فغضب القوم وثاروا وقالوا :

نحن أيضا أقوياء وأصحاب بأس ، ثم إن الأمر إليك يا صاحبة السلطان ، نطيعك ولا نخالفك فيما ترين .

ففكرت بلقيس كثيرا ثم قالت :

يا قوم .... ( إن الملوك إذا دخلوا قرية أفسدوها وجعلوا أعزة أهلها أذلة ( وأخاف إن خالفنا سليمان أن يهاجمنا وينفذ تهديده ووعيده لنا .

فقالوا :
ما العمل ؟

فقالت بلقيس :
إني أرى أن أبعث له هدية عظيمة ، ثم نرى بعد ذلك ما يحمله الرسل إلينا من تأثيرها عليه .

فصاحوا جميعا :

نعم الرأي ، ودام حُكمك وحِكمتك يا ملكتنا .

فلما جاءت رسلها إلى سليمان عليه السلام بالهدية لم يقبلها ورفضها ... وقال لهم :
إنه ليس في حاجة إلى أموالهم فهو وشعبه في أرغد عيش وأهنأ حال ، ثم توعدهم وملكتهم بأن يرسل إلى بلادهم بجيش جرارٍ وجنود لا قبل لهم بها ، وسيخرجهم من بلادهم أذلة صاغرين .
عاد الرسل إلى اليمن وأخبروا بلقيس بعظمة سليمان عليه السلام وقوة مُلكِهِ ، فخافت على شعبها من التشتت والضياع والقتل والتشريد في الأرض ، فأجمعت أمرها على الذهاب إليه في رجال دولتها ، وحملت معها الهدايا الوفيرة والعطايا الكثيرة ...

وحين علم سليمان عليه السلام باعتزام بلقيس على الحضور إلى القدس بنى لها قصراً عظيماً وجعل أرضه من الزجاج السميك بدلاً من البلاط ، وهذا ما لا يعرفه أهل اليمن ....

ولما اقترب موكبها من القدس وصارت على أبوابها أراد سيدنا سليمان عليه السلام أن يفاجئها بفعل خارق وعمل عظيم يجعلها تستسلم لسلطانه ..

فقال لجنوده من الجن :
من يستطيع أن يأتيني بعرش بلقيس ؟
فقال عفريت من الجن :
أنا آتيك به قبل أن تقوم من مقامك ،
وقال أخر :
أنا آتيك به قبل أن يرتد إليك طرفك ( أي قبل أن تغلق عينك وتفتحها )

فسُر سليمان عليه السلام بذلك ...
وأحضر العرش وجُعل في القصر الجديد ...

فلما وصلت بلقيس أستقبلها سيدنا سليمان عليه السلام وأتى بها إلى القصر ، وعندما دنت من الباب كشفت عن ساقيها ورفعت أطراف ثوبها الطويل وهي تظن الزجاج البلوري في أرض القصر ماء رقراقاً ، فأخبرها سليمان عليه السلام بأن

الذي تراه إنما هو زجاج وليس ماء

ولما رأت العرش يتصدر قاعة القصر الكبرى وقفت جامدةً في مكانها متعجبة

فقال لها سليمان عليه السلام أهكذا عرشك ؟

فقالت : كأنه هو !!!

فأخبرها سليمان عليه السلام بأن العرش عرشها وأن الذي أحضره أحد جنوده من الجن في أقل

من طرفة عين .

فقالت بلقيس :

( رب إني ظلمت نفسي وأسلمت مع سليمان لله رب العالمين )

وهكذا كان غياب الهدهد ثم حضوره خيراً وبركة علي سليمان عليه السلام وبلقيس وأهل سبأ ..

המלך שלמה והדוכיפת

הכין ותרגם מערבית :

מוחמד כריים -חט"ב אלזהראא נצרת

בקוראן מסופרים סיפורים רבים על חוכמתו של המלך שלמה והוא נזכר בפסוקים רבים המספרים על הנביא שלמה שהיה מאמין באל אחד, שומר מצוות ומטיף מוסר וחוכמה לאנשים.

אלוהים נתן לו כוח עליון ( כמו לאביו דוד) ויכולת להבין את בעלי החיים והציפורים ולדבר אתם, וגם נתן לו כוח לשלוט על השדים (הג'ן) והשטן והם עשו כל מה ששלמה ביקש מהם כמו לבנות ארמונות ומקומות תפילה. כל החיות והיצורים אלה היו תחת שליטתו ולא היו מעיזים לעשות דבר מבלי לבקש אישור ממנו תחילה.

באחד הימים, כאשר היה שלמה המלך מסתובב בארמונו, הבחין כי הדוכיפת אינה נמצאת בארמון למרות שלא ביקשה ממנו רשות לצאת.

הוא כעס מאוד ואמר שזה סירוב פקודה וחטא שלא ימחל לו, ושהוא יקבל עונש חמור בגינו אם לא יביא תירוץ משכנע להעדרו.

ואכן, לאחר זמן מה חזרה הדוכיפת והתיצבה בפני המלך שלמה. המלך שאל אותה מה פשר היעלמותה.

הדוכיפת ענתה: "הייתי בארץ שבא שבתימן, ראיתי שם ממלכה ענקית, ארץ רחבה וגדולה והמון אוכל ועושר, אנשים רבים ומלכה ששמה בלקיס השולטת בממלכה. ראיתי שבני עמה אוהבים ומכבדים אותה ...לבלקיס יש כס מלכות מפואר מאוד, כולו מקושט זהב ופנינים. אבל, אדוני המלך, ראיתי משהו שלא ימצא חן בעיניך!"

קם המלך שלמה ושאל : "מה ראית ?"

ענתה הדוכיפת: "בני ממלכת שבא הם כופרים שמתפללים לשמש ומשתחווים לה ולא לאל אחד."

שלמה רצה לבדוק אם הדוכיפת דיברה אמת, והוא כתב מכתב ואמר לדוכיפת למסור אותו למלכת שבא בלקיס שבתימן.

הדוכיפת הסתננה לחדרה של המלכה בארמון והשליכה פנימה את מכתבו של שלמה. מלכת שבא פתחה את המכתב כשהייתה במיטתה וקראה את הכתוב בו: "זהו מכתב משלמה המלך, שמאמין באל אחד רחמן ורחום, ושאלוהים נתן לו כוח עליון ...אתם מתבקשים לא לסרב לפקודתי ולבוא אלי לירושלים כאנשים מאמינים באל אחד, ולא להיות יותר עבדים לשמש".

בלקיס חששה מעט ומיד קראה לכל יועציה ושריה כדי לדון בענין.

השרים והיועצים כעסו מאוד ואמרו לה שגם לשבא יש צבא וכוח רב ואיש לא יוכל להביס אותם.

לאחר מחשבה אמרה להם המלכה בלקיס:

"הבה נשלח לשלמה המלך מתנה יקרת ערך ונראה איך יגיב. לאחר מכן נחליט מה לעשות."

הרעיון הזה מצא חן בעיני כולם וכך היה.

שליחי שבא הגיעו לירושלים לארמונו של המלך שלמה ובידיהם מתנות רבות ויקרות ערך, אך המלך שלמה סירב לקבל אותן ואמר לשליחים:

"אני ועמי חיים בעושר ואושר רב, יש לנו יותר ממה שיש לכם, ואין לי צורך במתנות שלכם. מיסרו למלכה שאם לא תבוא אלי מאמינה, אשלח לארצה צבא גדול שיחריב את ממלכתה ".

השליחים שבו לממלכת שבא שבתימן מפוחדים ומבוהלים, ובישרו למלכה ולשרים שלה אודות האיום ששלח להם שלמה. הם סיפרו לה מה שראו בממלכת שלמה ועל הצבא החזק שיש לו .

המלכה החליטה לא להסתכן כי חששה ששלמה המלך אכן יממש את איומו ויחריב את ארצה. לכן אמרה לסובבים אותה להכין מתנות רבות כדי לבוא ירושלימה אל המלך שלמה.

כאשר נודעה תכניתה למלך שלמה ושהיא יצאה מתימן לירושלים, אמר לשדים שבארמון :

"מי יכול להביא לי את כס המלכות שלה ?"

החלו השדים להתחרות מי יביא אותו מהר יותר, עד שאחד השדים אמר לשלמה המלך :

"אני אביא את כיסא המלוכה לפני שתעצום את העין שלך ותפקח אותה שוב! בהרף עין!."

ואמנם, לא חלפה שנייה וכס המלכות של בלקיס מלכת שבא היה מונח לפני המלך שלמה. שלמה הודה לאלוהים על שנתן לו את הכוח הזה.

עוד ציווה שלמה על השדים לבנות לה ארמון שרצפתו עשויה זכוכית (בתימן לא הכירו זכוכית באותה תקופה) ומתחת לזכוכית זורמים מים. לאחר שהסתיימה העבודה בארמון הוא הציב את כס המלכות שלה באולם המרכזי.

כשהגיעה מלכת שבא לירושלים, ועמה מתנות ופמליה גדולה, קיבל את פניה שלמה המלך והזמין אותה לארמון החדש שבנה במיוחד לרגל ביקורה.

כאשר רצתה להיכנס לארמון היא אחזה בשמלתה שלה והרימה אותה, כי חשבה שהזכוכית היא מים זורמים. שלמה המלך חייך והסביר לה שזו זכוכית שמתחתיה זורמים מים. הם המשיכו בסיור בתוך הארמון, והיא ובני לוויתה נותרו פעורי פה מרוב היופי וההדר שראו, עד שהגיעו לאולם המרכזי שבו ניצב כס המלכות שלה..

המלכה בלקיס עמדה המומה, ולא הצליחה להוציא הגה מפיה.

המלך שלמה שאל :

"האם זה כס המלכות שלך ?"

השיבה המלכה : "זה דומה לו מאוד."

שלמה אמר לה שאכן זהו כס המלכות שלה, והוסיף וסיפר לה שמי שהביא אותו לירושלים היה אחד השדים שאלוהים נתן לו לשלוט בהם בהרף עין.

באותו הרגע החלה בלקיס להאמין באלוהיו של שלמה ובכך שיש אל אחד ויחיד, ויבקשה משלמה שילמד אותה אודותיו.

כך ראינו שהיעדרותה של הדוכיפת הייתה לטובה ולברכה לשלמה המלך ולממלכת שבא כולה.

לאתר המרכז לטיפוח ציפורי הבר בחצר הבית

http://www.yardbirds.org.il

10/07/2007